Kven skulle vel trudd det?

Ikkje så langt frå huset vårt her på Contrada Coltura finn me dette byggverket. Ganske så spesiell historie syns nå eg. Neve er italiensk for snø. Orkar du å lese det eg har sett om til norsk, blir du faktisk litt klokare. 

FRA FØRSTE HALVÅR AV 1500 TIL MIDT 1800 BLEV SALENTO PÅFØRT AV ET KLIMATISK FENOMEN DEFINERT som "DEN LILLE ISTIDEN".

 SOM BEVIS PÅ DETTE ER DET RESTER AV TYPISKE LOKALE BYGNINGER, NEVIERE, SOM BLEV BRUKT TIL OPPBEVARING AV SNØ. INNSAMLINGEN OG OPPBEVARINGEN AV SNØ BLEV ANSETT som EN VIKTIG AKTIVITET, TAKKET VED HVOR FRISKHETEN PÅ MAT ELLER MEDISINER KUNNE OPPBEVARES LENGER OG DET SAMME KUNNE OGSÅ UTGJØRE EN RESERVE AV VANN FOR Å VANNE TIDEN I VANN. SNØPASSENE HADDE GENERELT EN DYBDE PÅ OMKRING FEM ELLER SEKS METER, DE VAR HOVEDSTUK nedgravd og av en rektangulær eller kvadratisk form; DERES BREDDE VAR OM TI METER PER SIDE, OG DE VAR TILGANG GJENNOM ET LITEN VINDU I BAKKEN, VANLIGVIS ÅPENT PÅ DEN KORTESTE SIDEN; DE BLE DEKKET AV Tønnehvelv. ISPRODUKSJON BEGYNTE PÅ LANDET, MED INNSAMLINGEN AV SNØ; SENERE BLE DEN VED Å BRUKE SPESIELLE TREVERKTØY KALLT «PARAVISI», SLÅTT AV «SNØPOSER», SOM BLE HAMPEPOSER BUNDT I HØYHØYDE OVER SKOENE FOR Å UNNGÅ SKITTE PRODUKTET UNDER ARBEID. SAMLERNE, ETTER AT HA HA RAGET SNØEN FRA FELTET ELLER PÅ HØYDEN, OPPBEVARTE DEN INNE I SNØHOLDEREN GJENNOM EN SPESIELL ÅPNING GJORDET PÅ FLADEN ELLER PÅ TAKET.

 SNØEN BLEV GLATTET OG KOMPRESSERT MED FORMÅL Å FÅ DISTINKT BLOKKER, OM 20-30 CM HØYE, INNSKJUTT OG SEPARERT MED HALMLAG OM 10 CM HØYE. DENNE TILTAKET TILLATTE OPPRETTELSE AV ET ISOLERENDE LAG rettet mot å hindre OPPLØSNING AV BLOKKENE. NÅR NØDVENDIG BLEV ISBLOKKENE INNPAKKET I LERTSEKER, TRANSPORTERT PÅ KJERRE ELLER PÅ RYGGEN AV EN MULE, I NATTENS KALDESTE TIMER, OG OPPBEVART I BYEN I SPESIELLE TANKER, FOR SÅ SORTERT TIL ARBEIDENE DIF. HANDEL. PRISEN PÅ SNØEN KUNNE IKKE VÆRE HØYERE ENN 3 "GRANA" (MONETÆR ENHET FOR KONGERIKET AV DE TO SICILIENE) PR 80 KG, OG DET VAR INKLUDERT "GABELLA" SOM ENTREPRENØREN MÅTTE BETALE TIL KOMMUNEN.

 NEVIERAEN PÅ DETTE NETTSTEDET UTGJØR EN SUI GENERIS-CASE, SIDEN DEN UNDERJORDISKE DELEN IKKE ER TILSTEDE, SANNSYNLIGVIS OGSÅ PÅ GRUNNET AV DE ULIKE BRUKSDESTINASJONER SOM HAR SKJØDT I løpet av tiårene, og som jeg KUNNE HA ENDRET. OPPÅ OVER ÅRENNE HAR DEN ANGÅENDE LANDBYGTEARKITEKTUREN BLITT BRUKT TIL ULIKE FORMÅL, OG MANGE RUBBEL HAR BLE FANT INNE.

Syns du teksten ber preg av juks, har du heilt rett. 

Nå er det vel ikkje for juks å rekna, har bare fått litt hjelp.

Alltid gildt med besøk.

Eg tek lettere fram kamera for å ta solnedgangen enn for å ta bilete av folk. Så sit eg då her og mangler biletdokumemntasjon på anna enn det me serverte.

Det kom ei melding, Oddvar lurte på kor langt han og Gro var frå plassen her på Cda Coltura. Dei var i Matera og skulle til Monopolo. 

Så nære, så måtte dei sjølvsagt kome hit. TreniItalia tok gjestene til Brindisi der shuttleservice overtok. Me fekk ei trivelig stund i lag den ettermiddagen. God mat vart det  og, pizza frå vedfyrt omn.

Til forrett vart det servert ost med heimelaga fikensyltetøy og delt fiken dandert med skinke av beste slag. 

Når me serverer pizza må gjestene trø til. Kvar får tildelt ein utkjevla leiv, så får ein velge mellom det som er sett fram for å ha oppå. I dette tilfellet mozzarella, parmesanost, løk, heimelaga pizzasaus, røykt skinke, kokt skinke, ruccola og olivenolje. Dreher attåt. At verten nærast vippa gjesten sin pizza  av pinnen, får så vera. Håpet om god sangstemme lever vidare. 

Veldig gildt besøk som gjerne kan repeteres.

Kjøkkenpersonalet må.ikkje ta det for mykje med ro.

Me har ei vare (vatn) me gjerne bytter bort, mot å få gi folk eit godt måltid mat. Var visst særs heldig  denne gongen. Etter vasskona si utsegn var det beste lasagnen ho hadde fått. Vasskona er Målfrid og ho hadde med seg vassmannen Terje som fylte opp heile bagasjerommet med 5 liters kanner med vatn av beste slag, pumpa opp frå 135 meters djup her under Cda Coltura.

Vatn for velvære.

Som storsymjar i ungdommen er eg hekta på vatn. Passe varmt og i mengder store nok til å omslutte heile meg. Eg hugsa eg var mest glad i bryst, sumde lange etappar 1000 meter på rundt 21 minutt trur eg det var om eg ikkje tek fullstendig feil. Bassenget på skolen på Vigrest gav god trening på vending. Og det kjem godt med nå, tvers over er bassenget 5,49 meter, så kan du rekne på kor mange vendinger det blir når eg har tilbakelagt 200 meter. 

Ikkje noko å seie seie på teknikken her.

Nå fyller me opp med krystallklart vatn frå vår eigen brønn. Skal vatnet halde god nok standard til me reiser heim at midt i oktober, så  må me nok skaffe oss ein klorhaldar.

Den gamle vart trødd på då duken til det gamle bassenget vart pakka saman. 

Skimmer tek seg av rusk og insekt på overflata. 

Etter at vatnet har passert skimmer, pumpe, solfangarar blir det tilsett luft og sendt inn i forfriska tilstand. 

Så langt har eg tilbakelagt 600 meter bryst, alt i den vesle plaskedammen.

Botanisk hage?

Suksesskake med gul krem. Mor var ein kløppar på dei. Anne Marie er minst like god når kake utan fløtekrem skal lages. Den store forskjellen mellom mor sine og Anne Marie sine kaker, er at sistnevnte brukar mandler av eiga avling. Hos oss var avlinga i år større enn tidlegare, vel 40 kg før knekking. 

Lukkeligvis fins det maskiner som tek seg av slikt, så ein omgang I knekkemaskin reknar me me å sitje att med mellom 15 og 20 kg. 

Medan me var heime i juni, juli og august var Lisa og Bøje pleieforeldre for våre 2 hengeplanter og fleire krukker med Canna. Då me kom tilbake hit, fekk plantene kome heim att. Dei var fine og trivelige etter månadar med godt stell. Lisa hadde sett avleggarar av mange slag blomar ut frå det som tåler lite vanning. Nå står dei her og gjer tunet ekstra innbydende.

Me får satse på.at me får dei til å overleve. Er forresten litt imponert av bougainvillaen som faktisk nå har over både 2 vintrer og 2 somrar. Nå trur me den er så rota at den vil kunne klare seg utan spesiell omsorg. 

Vårt Pugliaradis

Me kom oss vel fram. Først ei natt på Bergensfjord, så ei på Hotel Rhønhof ikkje langt frå Fulda, og sist ei i Locanda Ca'Orsa i Affi ved Verona. Innimellom litt kjøring, godt å få landkjenning på fast grunn. Mest trong for å setje sjøbein når me får parkert og plante beina på eigen grunn her I olivenlunden vår.

Her i garden var alt som det skal vera. Sitrustrea lengtar etter vatn. Bakken under er svidd av sol og varme. Nede under mandel og oliventrea er jorda horva og slådda. Litt innestengt luft innomdørs må ein vel rekne med når huset har stått lukka og låst i 2 og 1/2 månad.

Me har litt å styre på med om dagene, men det er jo det som er gildt.

Det vesle her er av druer, vart plukka og kjørt gjennom saftsentrifuge. 

Halvannen liter vart det. Søtt og godt. 

Alle som har vore her på besøk, har vore med på Taverna di Pascalone. No som Tavernaen er stengt, må me bare klare oss utan framifrå grillmat. I det minste tenkte me slik til me fann  Bracieria Carne & Fuoco,  new generasjon Pascalone sa han som styrte grilling.

Litt epler fekk og ein omgang  i juicepressa. Mor sin gamle slitar av ein Kenwood fungerer upåklagelig. Den dreg juicesentrifugen så det er ein lyst, i allefall for ganen. Me måtte smaka litt i små glas, sjelden vare må drikkas i små porsjoner.

Litt vel mykje fiber i det flytande vart ordna med man tager hvad man haver.

Og brått var alle eplene 

gjort om til smakfull drikke.

Basseng og mandler kjem i neste bolk.

Kor fort går det nå?

Litt klatt før avreise. Skodavitsar kan hentas fram att. 

Min blir som så: 

Kva treng du for å lese av farten du kjører i? Feil, svaret er ikkje speedometer. 

Svaret er STREKKODELESAR. 

Me måtte ta litt tid for å tenkje gjennom problematikken. Reiser me etter oppsett plan, eller utset me for å få feilen reparert.  Me har kome til eit greitt svar trur me. 

Skjermen framfor rattet syner mest ingenting.  Heldigvis er det meste av info i tillegg til visning av fart meir komfortopplysningar. Kva gir har bilen valgt, adaptiv cruiscontrol kan ein lure til å jobbe ved å sette den i blinde, turtal det vel bilen sjølv, assistentsystem fungerer og slik som kjørefeltassistent og nødstopp, hard nedbremsing om ein kjem for fort inn mot ei hindring. 

Ei list med varsellamper for oljetrykk, evt motorfeil og anna småsnacks finn me på ei lyslift over den digitale skjermen, så går noko galt reint teknisk får me melding om det.

Me kunne forsåvidt tatt ein svipp litt lenger aust på veg sørover. Tsjekkia ligg jo ikkje så langt unna om me vel den austlege vegen. Haddde sikkert gått å få avtale om nytt display der bilen er laga, men det får bare venta. Når me ein gong uti oktober kjem heim att, då ligg det digitale displayet klar hos Møller bil Egersund. Til den ti har me vel blitt så vane med fartvisning på mobilen at me kanskje ikkje ser heilt det store behovet for å ta turen til Egersund.

Trene tålsemd

Ryktene om min død er betydelig overdrevet skal Mark Twain ha sagt ein gong det gjekk rykter om han om både alvorlig sjukdom og død. 

Ryktene om vår reise til Puglia er også betydelig overdrevet. Reknar med at mange kjenner seg igjen i at ei reise tek til lenge før ein fysisk fer avgarde. Gleda ved reisa startar lenge før ein i vårt tilfelle trykkjer på startknappen. Då kan ein drøyma, då kan ein trekkje fram minner, då kan ein planlegge.

Endå eit par veker til Bergensfjord glir forbi i tiltakande nattemørke med Anne Marie og meg ombord. Erfaringa elles er at når det tippar tre veker til avreise, då går det mest farlig fort. Eit par tre dagar på i bil på veg nedover blir bare ei god førebuing til alle dei gode dagane me reiser for å få.

Me sjekkar vermeldingane der sør stadig vekk, heile året faktisk. Der og i Longyearbyen Gler oss over synkande temperaturar, sjølv om det ikkje har vore så ille i Puglia som det me har høyrt frå Spania denne sommaren.

Ut frå det me ser framover kan me truleg rekna med i overkant av 30 grader i starten av vår ferie #3 dette året. Så vil det nok gå sakte nedover etter kvart som vekene går. Etter norske tilhøve er det trulig stadig sommar i midten av oktober. Lenge før me nordbuarar legg frå oss sommarkleda, tek italienarane til med å kle seg i dunjakkar og andre klede me syns passar best når det er vinter. 

Godt å ha gode folk til å stelle jorda. 

Her lurer eg mest på om ikkje Giulio har forbarma seg over ein steingard som har sett sine beste dagar. Jorda er horva og jorda er slådda. I vårt område blir oliven slått ned frå trea, for så å bli samla opp. Ikkje alle syns det er greitt, men den teknikken er altså den mest brukte så langt me får med oss.

Me får ikkje med oss olivenhausten før me reiser nordover att. Det skjer først i november desember. Mandler derimot, bugnande mandeltre ventar på oss. Me kunne visst fått hjelp av Giulio og Giulia med plukking, dei gjorde det eit år tidlegare. Nå trur eg me rekk ned før det blir altfor mykje nedfallsmandler.

Sommar nummer 3

Utferdstrongen kan ytre seg på så mange vis. For min del er det slik at ei reise for ein stor del også er førebuing til reisa. Sjølv om turen frå nord til sør er avvikla ganske så mange gonger, blir eg nok aldri utlært. 

Tidlegare har vel reisa for det meste gått på ein dag, men med for min del altfor mange stressande timar på Sola, Schiphol og Fiumicino. Blir fort ein god del timar av det, men same korleis ein snur og vender på det, tek det jo minst 3 gonger så lang tid å fare landevegen sørover. God merking på veg, høg standard på vegdekke og plenty av ok stader å stoppe for dopause og ein liten oppstivar i form av kaffi, cappucino eller espresso. 

Eg kjenner ein som tek turen i eit jafs. Legg seg bare ned litt i bilen når Jon Blund ropar høgt nok på han, då er han straks klar for ny kappkjøring med seg sjølv.

Me tek det vel kanksje litt tregt når me bare legg bak oss 80 til 90 mil pr dag. Greitt å ikkje måtta gjera alt likt. Me bestiller endåtil overnatting på vegen sørover, fint å sleppe stresset med å leite etter ok plasss når det har blitt kveld og tolmodet er brukt opp bak rattet. 

Akkurat nå har me funne ein stad nord i Italia, Affi bare nokre få  mil fra Verona. Locanda Ca'Orsa. Enkel overnatting, herlig middag på kvelden og skikkelig frukost før vidare reise. 

                                     

Det seiest at farfar Guttorm, som eg har blitt oppkalla etter var glad i å syngje. Fekk han ei flske med øl, då hadde arbeidskameratane på frakteskøyta underhaldning den kvelden. Eg syng bare når eg er aleine i bilen, og ekstra stimuli i form av drikke treng eg ikkje, kan ikkje ha det heller når eg gaular ut der bak rattet. Men etter 85 mil frå Peissen til Affi, syns eg det er løye med ein heil liter.

I passe avstand til målet vårt er det og. Omtrent 9 timar effektiv kjøring. Omsett til dei Hausken sin måte å kjøre på kan du legge til 4 timar til beinstrekk, kaffi, mat og dobesøk. Me kjem ikkje fram medan det endå er lyst, men startar me klokka 8 er det innfor det mulige å låse opp bommen ved målet innan kl 10.

Me me treng ei overnatting til før me kjem til Italia. Omtrent midtvegs gjennom Tyskland har me og overnatta ein del gonger, men der har det blitt ny plass kvar gong. Me har hatt stopp i Bispingen, Braunschweig, Peissen og i tillegg har me hatt sovestopp i det området fleire gonger når me kjørte bubil. 

Denne gongen blir det Hotel Rhönhof ved Michelsrombach. Det er Booking.com som hjelper oss med å finne bra plasser. Stort sett vellukka, men ikke ganske alltid. 

Då me reiste heim frå Latiano i midten av mai, skulle me reise med morgongbåt frå Hirtshals til Kristiansand. Hadde funne ein grei plass i Hirtshals trudde me. Det var ryddig, det var reint, det var lett å finne, MEN. Det store men var  at det var så fuktig. Både eg og Anne Marie reagerte med røde auge og rennande nase. At ganggolvet gynga litt då me gjekk inn var vel bare eit teikn på at muggsopp jobba på høggear under golvebelegget.

Denne gongen blir det Fjordline som får æra av å frakte oss over Skagerak til første delmål. 

Ein søv godt på passe mett mage, får bare passe på å ikkje overdrive på middagen i det me reiser frå Risavika.  Har vel litt å seie kva seng ein søv på og. Fjordline let oss velgje nærast heile spekteret frå prinsessa på erta til Jeppe på bjerget. Me skal nok få sove sjølv med enklaste standard og havutsikt i ei plakatramme på eine veggen i lugaren vår. 

Ein god rikhaldig frukost er det siste me ser av Bergensfjord før me gjer vårt beste for å gjere det så dejlig som mulig å krysse Danmark frå nord til sør. Me stoppar ikkje i Hjørring denne gongen.

Det einaste eg saknar hos Fjordline som dei har på Colorline, det er mulighet for å kjøpe matpakke. Ein rikhaldig bag fylt med påsmurte baguettar, kvikklunsj, frukt, flaske rmed vatn og termos med kaffi er veldig praktisk om ein ikje heller vil støtte servering langs vegen sørover Jylland. Eit par gonger har me kjøpt med oss på Superspeed. 

I alle år medan me har hatt hus der sør i Puglia, har me hatt følgje av Lill Karin og Gaute. Trist at dei nå har valgt å selgje, men slik er det "life goes on". Gjer dei alvor av orda sine, så er dei ikkje ferdige med Puglia. Og det er jo sant, fins plenty av stader der ein kan leige. Me tenkte slik me og i det halvåret huset vårt hus låg ute for salg. Ikkje ekstremt stor interesse, men nokre interresentar var då innom. Før kontraktsperioden med meglar Anna Rita var over, hadde ønsket og lysten til å selgje  gått over for vår del.

Me kan få mange gode år framover i huset vårt der sør i olivenlundane. Dette året: Først sommar frå mai til midten av juni, så sommar frå midten av juni til sist i august her og jammen klarer me ein sommar til i september og litt av oktober der sør i Latiano. Sjølv om ikkje sommaren i Puglia har vore så heit som i Spania, så er det nok best for oss nordbuarar å halde oss heime i juli og august, det er då ein kan lage speilegg på panseret av ein bil om den har stått i sola.

Tok ikkje lange tida det

TTT er eit kjent begrep der sør i Italia. Me har i liten grad hatt bruk for handverkarar, då har me heller ikkje blitt utsatt for tolmodighetsprøvene enkelte har fått erfare.

Eg bestilte basseng frå Leroy Merlin, og rekna med det ville ta lova tid + litt til. 3 til 4 dagar før forventa levering på adresse i Laatiano, kom det melding om at leveranse for  uttransport frå lager var klar.. Eg melde vidare til Pascalone, at no ville bassenget bli levert innan kort tid. Fekk straks melding frå Puglias grillkonge, no også bassengkonge at bassenget var levert på hans adresse som avtala. Så då veit me det. Første oppdrag etter ankomst blir då eit par turer heim til Pasccalone for å hente det lenge etterlengta utstyret. Det vart ikkje eit 10 meters basseng, som var mitt førstevalg. Innser at det ville blitt veldig mykje å styre med, ikkje minst grunnarbeid. Nyttar ikkje å bare setje ut eit slikt stort basseng utan å sørge for at grunnen der det er stødig nok og ikkje minst ganske så vassrett. 

Blir spennande å sjå om der er litt tilovers av solvarme etter den heite sommaren slik at dei 26 tusen litrane med vatn kan bli gode å vera oppi. Målet får vera i denne omgang minst eitt bad, om enn temperaturen ikkje skulle koma opp i meir enn temperaturen vatnet har når det kjem opp frå jordas indre. Ikkje så veldig langt innover då, men 135 meter ned i bakken er med på å stabilisere vatnet til rundt 20 grader når vatnet kjem ut av kranen.

Det kan fort bli både morgonbad, dagbad og nattbad av dette.

 

Og vannet steg

Einar Rose erfarte det, men for oss var det ganske så motsatt.

Å fylle bassenget med vatn gong etter gong ville i allefall blitt merkbart om det var kjøpevatn det skulle fyllast med. Eg var forsåvidt klar over at duken i bassenget vårt song på siste vers, men hadde god tru på at det ville halde om ikkje anna så ein sesong til.

Då 26000 liter var nådd, og det ikkje rann over kanten av bassenget måtte sjølv eg innsjå at her var noko gale.

I botnen av bassenger hadde det oppstått ei rift der det rann ut fortare enn eg klarte å fylle på.

Bassenget måte tømast, tørkast før liming og nytt forsøk. 1 fullt basseng vart det, og då rakk eg eit bad før vatnet rann ut att. 3 gonger halv fylling vart det før eg gav meg. Du kan seie området der bassenget stod lei ikkje av tørke.

Det er dette bassenget som hadde gjort susen, men både er det dyrt, krev veldig mykje ved montering og demontering og set også krav til skikkelig plant område der det skal stå.

I dag var eg på handel nede i Puglia. Me held oss til same mål som på bassenget som nå ikkje ville meir.

Men på kva måte skulle me ta imot. Ved å handle før 31.juli ville me spare ca 400 Euro.  Pascalone som før fleirfaldige gonger har vist seg å vera mellom dei aller beste til å grille biff, han viser seg og å vere god til å ta imot større pakkar på direktehandel på nett. Når me bare kjem oss fram til Latiano først i september, så skal me nok frå frakte, fylle og nyte nytt basseng. 

Har trua på at sola endå har varme att til å heve temperturen på vatnet som me pumpar opp frå 135 meter. Temperaturen der er nokså stabil rundt 20 grader.  Desse to varmevekslararne, kjøpt i si tid på Clas Ohlson er utrulig effektive. Om pumpa stoppar slik at det ikkje blir sirkulasjon i vatnet, og det skjer, held ein då handa i straumen der det varme vatnet kjem når ein får gang på pumpa, er ein ganske så nære å få ei forbrenning.  Er sola framme, vil eg tru pr 2 grader opp tek omtrent , og så kan ein kople solfangarane  av om ein skulle synast vatnet vert for varmt.