Translate

mandag 25. november 2024

Oliventremassakren

Det er alt mange år sidan me såg det første teikn på sjukdom på oliventrea våre.
I 2017, då me hadde besøk av Nihad og Ali saman med Karin og Torodd, kjørte me via Lecce til Galipoli. Var vel første gong eg ante kva omfang xylella kunne få. Nesten fullstendig skada tre i store områder. Sakte men sikkert har det dei meiner er ein virussjukdom spreidd seg nordover på Salentohalvøya.  Kanalene som fører væske frå rota ut i greinene vert ødelagte, og grein etter grein visner bort. Det går an å klippe bort døde greiner, men det blir ikkje anna enn makeup på treet før det til sist tek heilt overhånd og treet kreperer. 
Godt me ikkje baserte kjøpet av huset vårt på inntekt frå sal av olivenolje. Med til saman 14 skikkelig gamle tre, rundt 200 til 250 år gamle og 35 nyare, 40 til 50 år gamle, så kunne det o beste fall eit godt år blitt ein heil del flytande gull. Så vart det nok til å dele med venner, men ikkje så mykje meir heller. Dei pat siste åra har me handla olje her lokalt, så har i det minste jord og klima vore sånn omtrent som om oliventrea stod på vår grunn.
Giulio som har stelt jorda under trea, hausta oliven når der har vore noko å hausta og teke seg av beskjæring av trea våre har gitt gode råd undervegs.
Ta vare på ein eller to redningsredskaper ved rota av kvart tre. Gjerne den regninga som ser kraftigst ut. Nå.ser me kva nytte det var i det.
Her om kvelden kom det forbi ein traktor med diger transporthengar med ein liten gravemaskin oppå, 2 store Iveco lastebilar med høge karmar, ein liten Iveco lastebil og til sist ein mannskapsbil, ein Opel Zafira. Maskinene vart parkert på tomta til Netta, vår nærmaste nabo. Morgonen etter forsvann heile bøtteballetten i det det lysna av dag. På denne staden var det sikkert søkt om løyve til å fjerne både tre og rot. Dei gamle trea  må gjennom ei byråkratisk mølle om dei skal fjernas heilt. Me fekk hykke tak i arbeidsfolk då dei starta på arbeidet hos nabo Lina. Giulio, vår venn som steller tre og grunn hos oss, kom og tok over kommandoen. Eg har full tillit til at han veit kva som kan og skal gjerast. 
Hos oss står det att ein kraftig renning etter at infisert stamme og greiner er fjerna. Det er denne renningen som fritek ein frå plikta om å søke for å fjerne også rota. 
I tillegg har Giulio lova aa plante i eit nytt friskt tre av slaget lecciono, som er eit tre slag som taaler angrep av xylella betre enn dei godt tilarskomne trea som naa er fjerna. Me har sorten her på tomta frå før, og det treet har klart seg midt mellom virussmitta tre. Blir nok greitt dette om ein del år. Kanskje ikkje i vår tid, men fint å late etter seg noko andre kan kome til å ha glede av.
Dei som har vore på.tpmta vår med bil veit kor yrongt det ksm vera.
Dugleik av høg klasse ligg tydeligvis til grunn når store maskiner tek seg fram mellom mureane i innkjøringa.

Det kjennes faktisk godt at dei sjuke trea har  blitt tatt. Ikkje mykje gildt å sjå på korleis meir og meir har tørka ut og visna på dei fleire hundre år gamle trea.
Noko rydding vart det jo på oss og, men det går fint. Arbeidsveret  i dag byr på sol frå mest skyfri himmel, 17 +gr  og lett vind.  Blir god tærre for klesvasken av det.